Bükreş, 18.10.1950
Sevgili Stalin Yoldaş
28 Eylül tarihli mektubunu aldım.
Tavsiye ve yardımların için teşekkür ederim.
31 Mayıs'taki son görüşmemizden sonraki gelişmeler hakkında
bilgilendirilmeni düşünüyorum.
9 Temmuz'da Partimizin Yönetim Kurulu toplantısında barış ve
birlik mücadelesi, Parti Programının gerekliliği ve bir sonraki genel seçimlerde
seçim taktiklerimiz konusunda konuşma yaptım.
Bu konuşmada ciddi bir öz-eleştiri yapmaya çalıştım ve bu konuşma
Parti üyeleri için ayrı bir broşür olarak basıldı ve 30,000 kopya satıldı.
Bu konuşmada 31 Mayıs'ta tartıştığımız ve yine senin 28
Eylül'deki mektubunda tekrarladığın siyasi formülasyonları öne
sürdüm.
Benim Temmuz konuşmam Partimiz
tarafından tartışıldı ve Ağustos sonunda Parti üyelerimizin ezici çoğunluğu
eleştiri ve özeleştiri ve aynı zamanda konuşmada sunulan siyasetleri destekledi.
Temmuz toplantısında, Politbüro Yönetim Kuruluna uzun süreli
Parti Programını hazırlama ve bunu bir sonraki Yönetim Kurulu toplantısında
tartışmaya sunma görevi verildi.
Programın hazırlanması için bir Komisyon oluşturuldu. Politbüro
Komisyon tarafından hazırlanan taslak Programın değişik verziyonlarını birçok
kez tartıştı.
Temel metin olarak kabul edilme
olasılığı olduğunu düşündüğümüz verziyonu sana gönderdim. 20 Eylül'deki
Politbüro toplantısında taslak Programı görüşürken bunun uzun bir dönem için
olması gereken bir Program yerine bir seçim manifestosu görünümü olduğunu
dikkate aldık ve bunu bir daha red ettmeye karar verdik.
25 Kasım'da Yönetim Kurulu'na tartışmak için sunulacak yeni bir
taslağı tekrardan yazmaya başladık.
Daha sonra senin mektubunu almak için Bükreş'e gitmem gereği bana
bildirildi. Barışı Destekleyenlerin İkinci
Dünya Kongresi hazırlıkları için Partinin son
seferberliğiyle ilgili Yönetim Kurulu'nun acil olağanüstü toplantısının
14-15 Ekim'de planlanması nedeniyle Yönetim Kurulu toplantısından
sonra Bükreş'e gitmenin daha iyi olacağını
düşündüm.
Senin mektubunu dikkatlice okudum ve önümüzdeki birkaç günde
üzerinde daha derinlemesine
çalışacağım.
Mektubunun, Partinin yeni Programı'nın gerek
biçimi gerekse de içeriği açısından bize
büyük bir yardımı olacaktır. Şimdi, bu Programın 25 Kasım'da yeni taslağın
tartışılması düşüncesiyle sunumunu hazırlamaya başlıyoruz.
Sheffild'de yapılacak Barış
Savunucuları İkinci Dünya Kongresi'nin üstün
başarısının garantisi için mümkün olan her şeyi
yapmakta olduğumuz konusunda sana güvence veriyorum.
Sana bir kez daha teşekkür eder
en iyi dileklerimi iletirim.
Kardeşçe selamlarımla
(Harry Pollitt)
Andreeva tarafından tercüme edilmiştir.
RGASPI, Fond 558, Opis 11, Delo 288, Listy 94-5.
Yoldaş Stalin ve Harry Pollitt ile Görüşme Tutanağı
5 Ocak 1951
Bulunanlar: Yoldaş V.M. Molotov ve Pavlov (Tercüman).
Yoldaş Stalin belgenin (İngiltere Komünist Partisi Taslak
Programı) iyi hazırlandığını söyledi.
Pollitt cevaben bunun son taslak olduğunu ve Stalin
Yoldaş'ın Eylül mektubu çerçevesinde hazırlandığını söyledi.
Stalin Yoldaş taslağa
bazı değişiklikler yaptığını ve Pollitt'in bu değişiklikler konusundaki fikrini
öğrenmek istediğini söyledi. O, Stalin Yoldaş, taslak programda Milletler
Topluluğu'na [Commonwealth of Nations-ç.n.] giren ulusların eşitliğinden söz
ettiği gerçeğine dikkat çekti. Basında ya da konuşmalarda ulusların eşitliğinden
bahsedilebilir. Fakat bu bilimsel değildir. Ulusların eşitliği yerine ulusların
eşit hakları konusunda konuşmak daha uygundur. Bir kişinin diğerine eşit
olamadığı gibi bir ulus da diğerine eşit
olmaz. Örneğin, İngiliz hükümetinden
ne tavizler koparırsa koparsın Malayalı ulus
İngiliz ulusuna hemen eşit
olmayacaktır, çünkü İngiliz ulusunun kültürel
seviyesi Malayalı ulustan daha yüksektir. Üstelik, İngiliz ulusu Malayanlara
nazaran kıyaslanamayacak oranda çok daha fazla kayda değer kadrolara sahiptir.
Sonuç olarak, uluslara eşitlik değil bir ulusun diğerine göre daha iyi
kullanacağı eşit haklar sağlama hakkında konuşabiliriz. O, Yoldaş Stalin, Yoldaş
Pollitt'in bununla hemfikir olup olmadığını öğrenmeyi arzu ediyor.
Pollitt cevaben bu değişiklikle tamamen hemfikir olduğunu
söyler.
Stalin Yoldaş Programda millileştirme sorununun berrak
olarak öne sürülmediğini söyler. Burada belirtilen temele dayanarak birisi tüm
taşınmaz malların millileştirileceği sonucuna varabilir. Biz, diyor Stalin
Yoldaş, tarım bölgelerindeki küçük mülk sahiplerinin taşınmaz mallarının
millileştirilmemesini düşünüyoruz. Eğer Pollitt Yoldaş işçi sınıfı, çalışan
aydın, şehir alt ve orta tabakalar ve köylerdeki küçük mülk sahipleri ile
koalisyon kurmak istiyorsa küçük mülklerin
millileştirilmesi red edilmelidir. Bunda tehlikeli birşey yoktur. Örneğin,
Halk Demokrasisi ülkelerde küçük mülkler millileştirilmedi.
Stalin Yoldaş devamla, malları millileştirileceklerin sahiplerine
tazminat sorunu konusunda değişiklik önerisi sunmak istediğini söyler. Taslak
Program zor maddi şartlarda olacak olan mülk sahiplerine tazminatın dışında
başka bir tazminat öngörmüyor. O, Stalin Yoldaş,
halkın hükümetine sadık olan mülk sahiplerine kısmi tazminatı düşünmek
gerektiğini ve halkın hükümetine direnen millileştirilmiş mülk sahiplerine bu
tazminatın red edilmesini düşünüyor.
Stalin Yoldaş, taslak Programı sağcı pozisyondan
eleştirdiğini, belki de Yodaş Pollitt'in bunu fark ettiğini şakavari olarak
açıkladı.
Pollit güldü ve Stalin Yoldaş tarafından
taslak üzerine yapılan eleştirilerin tamamıyle
haklı olduğunu , çünkü taslağın kimi yerlerinde kesinlikle Solcu unsurlar
sunduklarını söyledi.
Stalin Yoldaş, 'Halk Demokrasisi – Sosyalizmin Yolu'
başlıklı bölümde tecrübenin gösterdiği gibi, Doğu Avrupa Halk Demokrasisi
ülkeleri ve Çin Halk Cumhnuriyeti'nin yolu aracılığıyla sosyalizme ilerlemek
mümkündür diye bahsedilen kısmı okur.
Stalin Yoldaş bu açıklamanın tamamıyle doğru olmadığını çünkü Çin
Halk Cumhnuriyeti'nin henüz daha Halk Demokrasisi aşamasına ulaşmadığını söyler.
Çin'de milli burjuvaziye henüz dokunulmamıştır; millileştirme sadece Japonların
mülklerini kapsıyor. Çinliler milli burjuvaziye şimdilik dokunmamanın doğru
olduğunu düşünüyor. Sonuç olarak, eğer taslak Çin Halk Cumhnuriyeti'nden
bahsetmek istiyorsa uyum olmayacaktır, çünkü taslak İngiliz burjuvazisinin büyük
özel mülklerini millileştirmeyi öngörüyor.
Pollitt cevaben, Çin Halk Cumhnuriyeti'nden örnek olarak
bahsetmenin yanlışlığını anladığını söylüyor.
Stalin Yoldaş, Programda kapitalistlerin İngiliz halkının
yararına mülklerini ve aşırı karlarını gönüllü olarak bırakmayacakları konusunda
İngiliz halkının önceden uyarılmasının uygun
olacağını belirtir. Onlar imtiyazlarını korumak
için halkın Parlamentosuna karşı tüm olanakları ile savaşacaklarını hatta zor
kullanacaklarını önermek daha uygun olur. Bu
nedenden dolayıdır ki; İngiliz halkı ve halkın
hükümeti böyle girişimlere karşı kendi savunması için hazır olmalı ve gerekli
cevabı vermelidir. Bu Programda bahsedilmelidir.
Pollitt cevaben bununla hemfikir olduğunu
söyler.
Stalin Yoldaş, 'Sosyalist Millileştirme'
başlığındaki kısımda küçük dükkan sahipleri ve yöneticilerin tekelciler
tarafından empoze edilen sınırlamalardan özgürleşeceğini bahsettiği kısımda 'küçük
dükkan sahipleri ve yöneticileri' kelimelerinden sonra 've ayrıca tarım
bölgelerindeki küçük mülk sahipleri' kelimelerinin de eklenmesini önerir.
Stalin Yoldaş, 'Sosyal Hizmet' başlığındaki kısımda kadın
ve erkeklere iş için eşit ücretin tartışıldığı yerde 'eşit emek için'
kelimelerinin de eklenmesi gerektiğini ifade eder.
Stalin Yoldaş devamla, özgür ve mutlu Sosyalist Britanya'nın
oluşturulmasının bahsedildiği taslak Programın
sonunda 've insanlığın kurtuluşu için' kelimelerinin çıkmasını, cümlenin 'özgür
ve mutlu, kuvvetli ve güçlü sosyalist Büyük Britanya'nın oluşturulması'
kelimeleri ile bitmesini önerir. Taslaktakini hatırlatarak, sadece Britanya
hakkında bahsetmek İngiltere KP'nin dominyonları ve İngiliz sahipliğini
redettiği duygusunu yaratığını söyler.
Pollitt Büyük Britanya'nın sadece İngiltere, Galler ve
İskoçya'yı kapsadığını, özgür ve mutlu,
kuvvettli ve güçlü Sosyalist Britanya ve Milletler Topluluğu'nun [Commonwealth
of Nations-orijinal] oluşturulmasından bahsetmenin daha iyi olacağını söyler. 'İnsanlığın
kurtuluşu' kelimeleri tumturaklı olup dıştalanmalıdır.
Stalin Yoldaş 'Büyük Britanya' kelimeleri konusunda
hemfikir olduğunu ve bunun 'Britanya ve Milletler Topluluğu' [Commonwealth of
Nations-orijinal] olarak değiştirlmesini söyler.
Stalin Yoldaş 'İngiliz Halkı ve Britanya İmparatorluğunun Tüm
Halklarının Ulusal Bağımsızlığı' başlıklı bölümde 'siyasi, ekonomik ve
askeri hakimiyetin olduğu Günümüz İmparatorluğundaki Halklar Arasındaki Tüm
İlişkiler son bulmalı ve tam ulusal bağımsızlık ve eşitlik temelinde yeni
ilişkilere dönüştürülmelidir’ dendiğini söyler. Bu sömürge
ve bağımlı ülke topraklarındaki tüm askeri güçlerin ve İngiliz yönetici
personelin geri çağrılmasını gerektirir,
egemenliklerin halk tarafından özgürce seçilen hükümetlere devretmeyi ve
endüstri tüccar ve tekelci bankalar tarafından el konulan servetler ve doğal
kaynakların bu ülkelerdeki halklara geri verilmesini gerektirir' kısmını ele
alır. O, Stalin Yoldaş, 've endüstri tüccar ve tekelci bankalar tarafından el
konulan servetler ve doğal kaynakların geri verilmesini' dahil
etmez. Mevcut formülasyon çok
karmaşık bir sorunu gündeme getirdi. Bu soruna
tam bir çözüm getirmek çok zor olasılıktır, hatta, örneğin, metropoller
tarafından tüketilen bu kaynakların bu ülkelerdeki halklara geri verilmesi
imkansızdır bile.. Yoldaş Pollitt'in cebi parayla dolu olsa o İngiliz
emperyalizminin sömürdüğü ülkeleri tazmin edebilir. Fakat, Stalin Yoldaş'ın bu
konuda kuşkusu vardır.
Pollitt cevaben Stalin Yoldaş'ın
tamamıyla haklı olduğunu söyler. Kuşkusuz, halkın hükümeti Programda
önerilen bu görevi tatminkar olarak gerçekleştirmesi için
yeterli kaynaklara sahip olmayacaktır. O,
Pollitt, Stalin Yoldaş'ın Programda ilgili formülasyonun kaldırılması önerisinin
doğru olduğunu düşünür. O, Pollitt, az önce tartışılan pasajda İngiliz yönetici
personelin sömürge ve bağımlı ülke topraklarından geri dönmesi formülasyonu
konusunda Stalin Yoldaş'ın fikrini öğrenmek ister. Bu toprakların
egemenliklerinin verildiği hükümetler halkın hükümetinden İngiliz kadrolarının
yardımını isteyeceği gerçektir.
Stalin Yoldaş İngiliz yönetici personelin geri dönmesini bugün
tartışmanın kayda değer olduğu konusnda
kuşkuları olduğunu söyledi. Halkın hükümetinin geri çektiği İngiliz yönetici
personelin geri dönmesini Amerikalıların tartışılan topraklarda kendi yönetici
personelini koymak istemesi mümkündür. Bu nedenle O, Stalin Yoldaş, İngiliz
bürokratik yapının geri çekilmesini konuşmak daha iyi olabilir. Her halükarda,
O, Yoldaş Pollitt'in İngiliz yönetici personelin geri çekilmesinin konuşulması
konusundaki görüşüyle hemfikirdir ve 'İngiliz
yönetici personel' kelimeleri dışlanmalıdır.
Pollitt, Stalin Yoldaşın taslak Programı bir bütün olarak
nasıl değerlendirdiğini sorar.
Stalin Yoldaş cevaben, taslağın iyi hazırlandığını ve
İngiltere Komünist Partisi Programı'nın Anglo-Saxson ülkelerdeki işçi sınıfı
hareketi tarihinde bir dönüm noktası oluşturduğunu söyler. Bu Program özü
itibarı ile ABD, Kanada, Avustralya ve diğer Anglo-Saxon ülkelerindeki Komünist
Partileri için uygun bir belgedir. ABD Komünist Partisi şu anda zor durumdadır;
kafakarışıklıkları vardır. Ancak, diyor Stalin
Yoldaş, Amerikalılar kendi demokrasileri konusunda ne kadar gurur duysalar da
monarşit İngiltere'de ABD'ye kıyasla daha fazla özgürlükler vardır.
Pollitt bununla tam hemfikir olduğunu söyler.
Stalin Yoldaş Programın ne zaman onaylanacağını ve
yayımlanacağını sorar.
Pollitt cevaben, Programın tartışılıp onaylanacağı Yönetim
Kurulu Plenumunun 13 Ocak olarak belirlendiğini söyler. Böylece, Program Ocak
sonunda yayınlanacaktır.
Stalin Yoldaş Programın mümkün olduğunca büyük mitarlarda
yayınlanmasını ve ABD, Kanada, Avustralya ve diğer Anglo-Saxon ülkelere
gönderilmesini söyler.
Pollitt taslak Programın Kanada'da Tim Buck'a gönderme
sorumluluğunu şahsen kendisinin aldığını söyler.
Stalin Yoldaş Pollitt'in önüne ana değişiklikleri
koyduğunu söyler. Bunun yanında daha az önemli değişiklikler vardır. Tüm bunlar
taslak metine konmuştur ve İngilizceye tercüme edilecektir ve Pollitt'e yarın
sabah ulaştırılacaktır.
Pollitt Stalin Yoldaş'a yardımları için teşekkür eder.
Stalin Yoldaş cevaben: “Bu görevimiz” der.
V. Pavlov tarafından kaydedilmiştir.
RGASPI, Fond 558, Opis 11, Delo 289, Listy 1-9.
Komünist Partisi
Yönetim Kurulu
16 King Street, Londra, W.C.2
Sekreter: H. Pollitt
19 Ocak 1951
Sevgili Yoldaş Stalin,
1 Şubat'ta halka sunulacak yeni Uzun Dönemli Programın son
şeklini ekte gönderiyorum.
Seninle mutlu görüşmemden sonra birçok değişiklikler yaptım,
fakat bu değişikliklerin daha kolay okunması ve daha iyi İngilizce için
yapıldığını bulacaksın.
Değişiklikler aynı kalan siyasal formülasyonları hiçbir şekilde
değiştirmez, tek, en iyi İngilzce ile yapılmıştır.
Halka Programı nasıl tanıtacağımızla ilgili prosedürü bu mektuba
ekliyorum, ve şüphesiz buna ek olarak Amerika Birleşik Devletleri, Kanada,
Avustralya ve Yeni Zelanda'daki kardeş Partilere Programla birlikte açıklayıcı
mektup göndereceğim.
Seni tekrardan gördüğüme ve senin öyle iyi ve enerjik görünümde
olmandan memnun oldum.
Üstlendikleğin her şeyde tam başarılar dilerim.
Kardeşçe,
(Harry Pollitt)
RGASPI, Opis 11, Delo 289, List 12
Rus Sosyal ve Siyasal Tarihi Devlet Arşivi makamlarının
nezaketli izni ile yayınlanmıştır.
Rusçadan Jaweed Ashraf tarafından tercüme edilmiştir.
İngilizce Tercümesi yayın hakkı © Revolutionary Democracy.
Onceki