proleter devrim ve dönek kautsky
Dipnotlar
[1*] Gerçekte, işi
alaya dökmek için gözle görülür bir çaba
gösteren Kautsky, bu "en acısız" geçiş deyimini
bir çok kez aktarıyor. Ama bu çaba yersiz
olduğundan, birkaç sayfa ilerde aldatmacaya
sapıyor ve yanlış aktarıyor: "acısız" geçiş! Bu
türlü yöntemlerle karşıtına bir saçmalık
söyletmek elbette güç değildir. Bu aldatmaca. şu
kanıtın da özü bakımından bir yana bırakılmasını
sağlıyor: Sosyalizme en acısız geçiş, ancak
yoksulların genel örgütlenmesi (Sovyetler) ile
ve eğer devlet iktidarının kaynağı (proletarya)
bu örgütlenmeye yardımcı olursa olanaklıdır.
[2*]
Kaldı ki, Kautsky'nin broşürü bu türlü menşevik
yalanlara dolu. Hırçın bir menşevikin bir
yergisi bu broşür.
[3*]
Bkz: "Kurucu Meclis Üzerine Tezler"
[4*]
Dünya batsa da, adalet yerine gelsin! -Ed.
[5*]
Frankfurt gazetesi'nin[28]
(22 ekim 1918, N° 293), Kautsky'nin broşürünü
coşku ile açıklayan başyazısını yeni okudum.
Borsacıların gazetesi çok hoşnut. İnanının! Ve
bir yoldaş bana Berlin'den, Scheidemannların
Vorwärts'nın[29]
özel bir makalede, Kautsky'nin hemen her
satırına katıldığını açıkladığını yazıyor.
Kutlarız!
[6*]
Sosyal-şovenle, [Scheidemannlar, Renandeller,
Hendersonlar, Gompersle ve hempalan) savaş
sırasında "Enternasyonal"den söz edildiğini
duymak istemezler. "Kendi" burjuvazileri
düşmanlarını, sosyalizm "hainleri" olarak
görürler. Kendi burjuvazilerinin fetih
siyasından yanadır onlar. Sosyal-pasifistler (yani
sözde sosyalist, gerçekte küçük-burjuva
pasifistler) her türlü "enternasyonalist"
duyguları dile getirir, ilhaklara vb. karşı
çıkar.. ama gerçekte kendi emperyalist
burjuvazilerini desteklemeyi sürdürürler. Bu iki
tip arasındaki fark, acı konuşan bu kapitalistle
ağzından bal damlayan bu kapitalist arasında var
olan fark gibi önemsizdir.
[7*]
VI. Sovyetler Kongresinde (6-9 kasım 1918),
950'si bolşevik, 967 oy hakkına sahip delege ve
335'i bolşevik, 351 oy hakkı olmayan delege
vardı. Yani delegelerin %97'si bolşevikti.
Açıklayıcı Notlar
[1] "Sosyal-Demokrat"
- RSDİP'nin merkez organı; Şubat 1908'den Ocak
1917'ye değin yayınlanan yasadışı gazete.
Birincisi Rusya'da olmak üzere 58 sayı
yayınlandı. Sonra, yayını yurt dışına, önce
Paris, sonra da Cenevre'ye aktarıldı.
Sosyal-Demokrat, Lenin'in 80'den çok makale ve
notunu yayınladı. Aralık 1911'den başlayarak
Lenin tarafından yönetildi.
[2]
"Komünist" - 1915'te Cenevre'de Sosyal-Demokrat
yazı kurulu tarafından yayınlanan dergi.
Lenin'in: "II. Enternasyonalin Batkısı", "Dürüst
Bir Fransız Sosyalistinin Sesi" ve "İtalya'da
Emperyalizm ve Sosyalizm" başlıklı üç makalesini
(bkz. uvres, c. 21, s. 207-266, 361-369,
370-379) içeren (ikili) bir sayısı yayınlandı
yalnızca.
Dergi yazı kurulu içinde, Lenin, anti-bolşevik
görüşleri ile dergiyi klikçi ereklerle kullanma
girişimlerini sergilediği anti-parti
Buharin-Piyatakov grubuna karşı bir savaşım
verdi. Bu grubun tutumu karşısında Lenin
Sosyal-Demokrat gazetesi yazı kurulunu onunla
her türlü ilişkiyi kesmeye ve derginin ortaklaşa
yayınlanmasına son vermeye çağırdı. Ekim
1918'den başlayarak, Sosyal-Demokrat yazı kurulu,
Sosyal-Demokrat dergisini ayrı olarak
yayınlıyordu.
[3]
Eylül1915'te Almanca olarak yayınlanmış ve
Sosyalist Zimmerwald konferansı delegelerine
verilmiş olan Sosyalizm ve Savaş broşürü söz
konusu ediliyor; 1916'da, bu broşür Fransızca
olarak da yayınlandı.
[4]
Basel Bildirgesi - 24-25 Kasım 1912'de Basel'de
toplanan II. Enternasyonal Olağanüstü Kongresi
tarafından savaş üzerine oybirliği ile kabul
edilen bildirge. Bildirge emperyalistler
tarafından hazırlanan savaşın soygunculuk
amaçlarını belirtiyor ve bütün ülkeler
işçilerini savaşa karşı gözüpek bir savaşım
vermeye çağırıyordu. Emperyalist savaşın
başlaması durumunda, bildirge sosyalistlere,
çarpışmalar tarafından yol açılacak iktisadi ve
siyasal bunalımdan, sosyalist devrim ereğiyle
savaşım yürütmek için yararlanmalarını
öğütlüyordu (bu konuda bkz. Lenine, uvres, c.
21, s. 210-220 ve 318).
II. Enternasyonal önderleri, Kautsky,
Vandervelde ve öbürleri kongrede bildirgeden
yana oy verdiler. Ama 1914'te, emperyalist dünya
savaşının başında, Basel Bildirgesini rafa
kaldırdılar ve kendi emperyalist hükümetlerinin
yanında yer aldılar.
[5]
V. Lenin'in, Emperyalizm, Kapitalizmin En Yüksek
Aşaması yapıtının ilk baskısının başlığı.
[6]
K. Marx ve F .Engels, Gotha ve Erfurt
Programlarının Eleştirisi, Sol Yayınları.
[7]
F .Engels'in A. Bebel'e 18-28 mart 1875 tarihli
mektubuna bakınız, Gotha ve Erfurt
Programlarının Eleştirisi, Sol Yayınları.
[8]
Bu fikir, K. Marx'ın Fransa'da İç Savaş, 1871
yapıtına yazılan "giriş"te, F .Engels tarafından
ileri sürülmüştür. Bkz. Marx, Engels, Lenin:
"Paris Komünü Üzerine", Sol yayınları.
[9]
Bkz. F. Engels, Otorite Üzerine, Bkz. K. Marx-F.
Engels, Seçme Yapıtlar, c. II içinde.
[10]
Bkz. K. Marx ve F .Engels, Komünist Manifesto,
Bilim ve Sosyalizm yayınları.
[11]
Bkz. F. Engels, Ailenin, Özel Mülkiyetin ve
Devletin Kökeni, Sol Yayınları.
[12]
Bkz. K. Marx, Fransa'da İç Savaş, 1871, "Paris
Komünü Üzerine" içinde, aynı.
[13]
Bkz. F. Engels, Ailenin, Özel Mülkiyetin ve
Devletin Kökeni, aynı.
[14]
Bkz. K. Marx, Fransa'da İç Savaş, 1871, "Paris
Komünü Üzerine" içinde, aynı. .
[15]
1916'da İngiltere boyunduruğunun karşısında
dikilen İrlanda ayaklanmasının İngiliz
burjuvazisi tarafından kanlı bir biçimde
bastırılması sözkonusu ediliyor. "Avrupa'da... 'özgürlük
aşığı' İngilizlerin idamlarla bastırdıkları
İrlanda ayaklandı", diye yazıyordu 1916'da
Lenin.
Ulster
- İrlanda'nın özellikle İngilizler tarafından
yöneltilmiş Kuzey-doğu bölgesi. Ulster
birlikleri İrlanda halkının ayaklanmasının
bastırılmasına katıldılar.
[16]
Bkz. Karl Marx, Siyasal Aldırmazlık.
[17]
Bkz. F. Engels, Otorite Üzerine.
[18]
F. Engels'in A. Bebel'e 18-28 mart 1875 tarihli
mektubuna bakınız, Gotha ve Erfurt
Programlarının Eleştirisi, aynı.
[19]
K. Marx ve F.Engels, Komünist Manifesto, Bilim
ve Sosyalizm Yayınları.
[20]
K. Marx'ın Fransa'da İç Savaş 1871 adlı yapıtına,
Engels'in yazdığı giriş söz konusu ediliyor. Bkz.
"Paris Komünü Üzerine", aynı.
[21]
V. Lenin'in "Rusya'da Siyasal Partiler ve
Proletaryanın görevleri" makalesi (bkz. uvres,
c. 24, s. 85-101). 15 ocak 1918 günlü New York
Evening Post gazetesinde İngilizce yayınlandı;
ayrıca, New York'ta broşür olarak da yayınladı.
[22]
"The New York Evening Post" - 1801'de kurulmuş
olan burjuva Amerikan gazetesi. Uzun yıllar
boyunca, liberal yönelimli burjuvazinin organı
oldu. Sonra, gazete J. Pirpont ve Morgan firması
tarafından satın alınacak ve ABD'nin en gerici
emperyalist çevrelerinin organı durumuna
gelecektir. Şimdi The New York Post adı altında
yayınlanmaktadır.
[23]
General Kornilov tarafından 1917 ağustosunda
düzenlenen karşı-devrimci komplo söz konusu
ediliyor.
[24]
Petruşka - Gogol'un Ölü Canlar romanındaki
kişilerden biri. Azıcık okuma bilen, heceleye
heceleye, okuduğunu anlamadan okuyan serf uşak.
[25]
Küçük-Yuda Golovlev - Saltikov Şçedrin'in romanı
Golovlev Ailesi kişilerinden biri. İkiyüzlü ve
yalancı sofu, feodal toprakbeyi tipi.
[26]
Liberdanlar - Demyan Biyedni'nin, Moskova
Bolşevik gazetesi Sosyal-Demakrat'ın 25 ağustos
(7 eylül) 1917 günlü 141. sayısında "Liberdan"
başlıklı makalesinin yayınlanmasından sonra,
menşevik önderler Liber ve Dan ile yandaşlarına
takılan alaylı ad.
[27]
27) A. Bebel tarafından, 19 ekim 1891 günü,
Alman sosyal-demokrasisinin kongresinde,
Erfurt'ta yapılan konuşma söz konusu ediliyor.
[28]
"Frankfurt Gazetesi" ("Frankfurter Zeitung") -
Main-üzeri-Frankfurt'ta 1856'dan 1943'e değin
yayınlanan burjuva Alman gazetesi.
[29]
"Vorwärts" (İleri) - Alman sosyal-demokrasisinin
merkez organı; W. Liebknecht'in yönetimi altında,
1876'dan başlayarak yayınlandı. Bu gazetenin
sütunlarında, F. Engels bütün oportünizm
belirtilerine karşı, bir savaşım yürütüyordu.
Engels'in ölümünden sonra, 1895'ten başlayarak,
Vorwärts, Alman sosyal-demokrasisine II.
Enternasyonal içinde egemen durumda olan
oportünistlerin makalelerini düzenli olarak
yayınladı. Birinci dünya savaşı sırasında,
Vorwärts sosyal-şovenizm konumlarına dört elle
sarıldı. Büyük Ekim Sosyalist Devriminden sonra,
Vorwärts anti-sovyetik propaganda merkezlerinden
biri durumuna geldi; 1933'e değin Berlin'de
yayınlandı.
[30]
Zimmerwald Solu - Enternasyonalistlerin, 1915
eylülü başlarında Zimmerwald'daki (İsviçre)
İkinci Konferansında Lenin tarafından kurulan
grup. Lenin bu konferans için savaşa karşı
enternasyonalist hareketin gelişmesinde bir "ilk
adım" diyordu. Zimmerwald solu içinde, savaşa
karşı sonuna değin doğru ve tutarlı tek konumu,
başlarında Lenin'in bulunduğu Bolşevikler
tutuyorlardı. Bu grup içinde tutarsız
enternasyonalistler de vardı. (Bunların
yanılgılarının eleştirisi için Lenin'in: "Junius'un
Broşürü Konusunda" ve "Ulusların Kendi
Yazgılarını Belirleme Hakkı Konusundaki Bir
Tartışmanın Bilançosu" makalelerine bakınız.
uvres, c. 22, s. 328-343 ve s. 344-388).
[31]
K. Marx'ın: Fransa'da İç Savaş, 1871 yapıtına
Engels'in yazdığı "Giriş"ten aktarıyor Lenin.
Bkz. "Paris Komünü Üzerine", aynı.
[32]
Bkz. Marx, Fransa'da İç Savaş, 1871, "Paris
Komünü Üzerine" içinde, aynı.
[33]
"Spartaküs" Birliği birinci dünya savaşı
sırasında, 1 ocak 1916'da kuruldu. Savaşın
başında, Alman sol sosyal-demokratları, Karl
Liebknecht, Rosa Luxemburg, Franz Mehring, Klara
Zetkin ve başkaları tarafından yönetilen "Enternasyonal"
grubunu kurarlar. Bu grup "Spartaküs" adını da
alır. Spartakistler, emperyalist savaşa karşı
yığınlar arasında devrimci propaganda yapar,
Alman emperyalizminin fetih siyasasını ve
sosyal-demokrasi önderlerinin ihanetini
sergilerler. Bununla birlikte, Spartakistler,
Alman sollar, en önemli teorik sorunlarda
yarı-menşevik yanılgılardan da kurtulma
başarısını gösteremezler. Alman sollarının
yanılgıları, Lenin tarafından, başkaları
arasında, "Junius'in Broşürü Konusunda" (uvres,
c. 22, s. 328-343), "Marksizmin Bir Karikatürü
ve 'Emperyalist Ekonomizm" (uvres, c. 23, s.
27-83) yapıtlarında eleştirilmiştir. Nisan
1917'de, Spartakistler, örgütlenme konusunda
özerk kalmakla birlikte, merkezci bir parti olan
A1manya Bağımsız Sosyal-Demokrat Partisine
katıldılar. Almanya'daki 1918 Kasım Devriminden
sonra, "bağımsızlar"dan ayrıldılar ve, aynı
yılın aralığında da, Alman Komünist Partisini
kurdular.
[34]
Bkz. K. Marx, Burjuvazi ve Karşı-devrim, makale
2, Marx-Engels, Seçme Yapıtlar içinde, Sol
yayınları.
[35]
Alman elçisi Mirbach'ın "Sol"
Devrimci-Sosyalistler tarafından provakatif bir
biçimde öldürülmesi ve "Sol"
Devrimci-Sosyalistlerin 6-7 temmuz 1918
ayaklanmasından sonra, iki yeni parti, "Halkçı-Komünistler"
partisi ile "Devrimci-Komünistler" partisi "Sol"
Devrimci-Sosyalist Partiden ayrıldı. "Halkçı-Komünistler",
"Sol" Devrimci-Sosyalistlerin anti-sovyetik
faaliyetini yerdiler ve, 1918 eylülünde toplanan
bir konferansta, bir parti kurdular. Kasım
1918'de yapılan kongrelerinde, bu partinin
dağılmasını kararlaştırdılar ve Bolşevik
Komünist Parti ile birleştiler.
Üyesi çok olmayan "Devrimci-Komünistler" partisi
1920'ye değin yaşadı. Ekim 1920'de, Rusya
Komünist (Bolşevik) Parti Merkez Komitesi,
örgütlerine eski "Devrimci-Komünistleri" kendi
saflarına alma iznini verdi.
[36]
Heinrich Weber - Otto Bauer.
[37]
Karl Marx'ın L. Kugelmann'a 12 nisan 1871 günlü
mektubuna bakınız. Marx, Engels, Lenin, "Paris
Komünü Üzerine" içinde, aynı.
[38]
Lenin kulakların 1918 yılındaki, İngiliz-Fransız
emperyalistleri tarafından sağlanan paraları ve
onların kışkırtmasıyla Beyaz Muhafızlar ve
Devrimci-Sosyalistler tarafından düzenlenen bir
dizi karşı-devrimci kulak ayaklanmasına
anıştırmada bulunuyor.
[39]
Blankizm - Fransız sosyalist hareketinde ortaya
çıkan, Louis-August Blanqui (1805-1881)
tarafından yönetilen eğilim. Blanqui'yi seçkin
bir devrimci ve bir sosyalizm yandaşı olarak
gören marksizm-leninizm klasikleri, sekterizmi
ve komplocu yöntemleri nedeniyle aynı zamanda
onu eleştirirler de. Blankizm sınıf savaşımını
yadsıyor ve insanlığın ücretli kölelikten,
proletaryanın sınıf savaşımı aracıyla değil, ama
küçük bir aydın azınlığın komplosu ile
kurtulmasını bekliyordu.
[40]
Lenin, Devrimci-Sosyalistlerin, "Tarımsal
ilişkilerin düzenlenmesi", "Kiralama fonları",
vb. üzerine, ekim 1917'de Devrimci-Sosyalist
basında kısmen yayınlanmış olan yasa tasarısına
anıştırmada bulunuyor. "S. Maslov'un tasarısı,
diye yazıyordu Lenin, toprak sahipleriyle bir
uzlaşmayı, onları kurtarmayı amaçlayan feodal
bir tasarıdır" (V. Lenin'in, "Devrimci-Sosyalist
Parti Köylüleri Bir Kez Daha Aldatıyor" başlıklı
makalesine bakınız, uvres, c. 26, s. 233-239).
Şubat burjuva demokratik devrimi sırasında,
geçici hükümet, köylü ayaklanmalarına ve toprak
sahiplerinin topraklarının alınmasına karşılık
olarak, tarım komiteleri üyelerini
tutuklatıyordu.
[41]
Bkz. K. Marx, Artı-Değer Teorileri, c. II,
birinci bölüm.